Türk tarihinin bölünmez bir parçası olan Doğu Türkistan’ın ikinci defa Çin esaretine girmeden önce bağımsız olarak geçirdiği 13 yılın ve Yakub Bey’in verdiği mücadele ile ortaya çıkardığı siyasi yapının teferruatlı olarak incelendiği bu çalışmada, Kaşgar Hanlığı’nın askeri, iktisadi ve kültürel bakımdan ne durumda olduğunun değerlendirmesini okuyacaksınız.
 
Türk tarihinin en eski yerleşim yeri olarak değerlendirebileceğimiz Doğu Türkistan coğrafyası, Türk tarihi için önemli gelişmelerin başlangıç yeridir. İnsan unsurunun oluşturduğu kültürel ve siyasi hiçbir değer coğrafyadan bağımsız değerlendirilemez. Dolayısıyla Türklerin tarihi ele alınırken de Doğu Türkistan ile ilgili meseleler bu tarihten ayrı tutulamaz.
 
Türkiye’den dört bin kilometre uzaklıkta ata mekân Doğu Türkistan topraklarında 1864-1877 döneminde hüküm süren Kaşgarya Hanlığı; Osmanlı’nın uzak Asya’daki son sınırını teşkil etmiş olmasının ötesinde bütün Türkistan coğrafyasında bağımsız devlet olma, hür yaşama bilincinin de yayılmasına vesile olmuştur.
 
Bu eser, Kaşgarya Hanlığı kurucusu Atalık Gazi Yakub Han Bedevlet hakkında Türkiye’de neşredilmiş ilk kitap özelliğini taşıyor. İşte, konusunda ilk olma özelliğini taşıyan bu kitapta; Çin ve Rusya gibi iki deve karşı Yakub Han’ın 13 yıl gibi uzun bir süre direnişinin hikâyesini, Rus ve Çin’in onu yok etmek için sergilediği oyunları, iç çekişmeleri bir film sahnesindeymiş gibi ibretle okuyacaksınız.
 
İsmail Cengiz
Doğu Türkistan Milli Merkezi Gen. Sek.
Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu Gen. Bşk.