Rıfat N. Bali’nin, Türkiye Yahudilerinin yakın dönem tarihine ilişkin ayrıntılı araştırmaları, aynı zamanda Cumhuriyet döneminin sosyal ve siyasal yapısına ışık tutuyor. Devlet’in Yahudileri ve “Öteki” Yahudi, bu tarihten değişik kesitleri ele alıyor. Cumhuriyet’in ilk döneminden beş Yahudi seçkininin biyografisi: Hukukçu Gad Franko, İttihatçı Emniyet Amiri Samuel İzisel, Roma Hukuku Ordinaryüs Profesörü Mişon Ventura, DP’nin ilk gayrimüslim milletvekili avukat Salamon Adato ve Tek Parti döneminin bağımsız milletvekili Prof. Dr. Samuel Abrevaya... “Yirmi kur’a gayrimüslim ihtiyatlar” olayı... 1933’te Türkiye’ye gelen Yahudi asıllı Alman bilim adamlarına yönelik tepkiler... Urfa Yahudilerinin bu şehirdeki son yılları... İkinci Dünya Savaşı yıllarında Nazi Soykırımı’ndan kaçarak İngiliz mandası altındaki Filistin’e gitmeye çabalayan Yahudi mültecileri taşıyan gemilerin dramatik öyküleri... 20. yüzyılın başında İstanbul’un fuhuş âleminde Yahudilerin etkinliği; ve son yıllarda çok tartışılan “Sabetaycılık” konusu...   

“‘Devlet’in Yahudileri’ her ne kadar kendilerini Musa dinine mensup birer Türk vatandaşı olarak kabul etmiş ve kamusal alanda bunun gerektirdiği şekilde davranmışlarsa da, yaşamlarının bir noktasında hizmet vermek için canlarını feda etmeye hazır oldukları Devlet’i temsil eden entelektüel ve siyasi elitlerin kendilerini, aynen Osmanlı Devleti’nde olduğu gibi, birer gayrimüslim olarak algılamaya devam ettiklerini ve salt gayrimüslim olmalarından ötürü de ayrımcı davranışlara maruz kaldıklarını idrak edeceklerdir.”

RIFAT N. BALİ