12 Eylül faşizminin ürünü Diyarbakır cezaevinde yıllarını

geçirmiş eski bir mahkum Orhan Miroğlu ve aynı yıllarda görev

yapmış bir asker (anlatıda M olarak geçiyor), 35 yılın ardından

İstanbul’da buluştu ve ortaya bu kitap çıktı.

Mağdurların dilinden şimdiye kadar çokça dinlediğimiz ve

muhtemelen gelecek yıl Kültür ve Hafıza Müzesi olarak

düzenlenip halkın ziyaretine açılacak olan bu cezaevinde

olup bitenleri, bu kez, ‘burada askerlik değil görev’ yaptığını

söyleyen bir kişiden okuma fırsatı buluyoruz.

Beş No’lu Cezaevinde uygulanan sistem, emir verenler ve emir

alanlar arasındaki ilişki ya da hiyerarşi nasıl kurulmuştu?

Bir hiyerarşiden söz edilebilir miydi ve buna rağmen farklı bir

davranış göstermek mümkün müydü?

Kolektif suçlar söz konusu olduğunda, en çok duyulan şey

genellikle şudur:

“Biz emir kuluyduk!

Peki her nasılsa kendini etnik hınç ve öfkenin doğurduğu bir

zulüm mekanizmasının içinde bulanlar, Kant’ın “hiç kimse emre

itaat etme hakkına sahip değildir” aforizmasını hatırlayabilir ve

ona göre davranabilirler mi?.

“Posta Kutusu 213-Diyarbakır”, bütün bu insani sorulara bir

mahkum ve bir ‘görevlinin” hatıraları üzerinden cevap arayan,

bir geçmişle yüzleşme kitabı…

“41 yıl sonra gireceğim bu cezaevinde hafıza dile geliyordu işte.

Gökyüzüne bakmanın yasak olduğu günlere inat, nice hatıranın

yaşandığı 7. Koğuşun havalandırmasına çıktım, gökyüzüne diktim

gözlerimi, kar tanelerinin yumuşak ve hafif bir beyazlık içinde

havalandırmanın üstüne usul usul yağmasını doyasıya seyrettim.”