İtalyan yazar Italo Svevo’nun başyapıtı sayılan, tüm deneyimlerini özetleyen, ulaşabildiği tüm gerçeği dile getiren “Zeno’nun Bilinci“, yarıda kalan bir ruhbilimsel çözümlemenin öyküsüdür; romanın başkişisi olan Zeno, psikanaliz seanslarına inancını yitirip doktorunu yüzüstü bırakınca doktor öç almak için Zeno’nun kendi eliyle not ettiği özyaşamöyküsünü kamuoyuna sunar. Fazlasıyla kişiye özel, dolaylı, fazlasıyla ayrıntılı başlayan öyküde, yavaş yavaş Zeno’nun kişiliğinin, ruh yapısının gelişmesi, olaylarla etkileşimi izlenir. Anlatım, öznel düzlemden yavaş yavaş insanoğlunun varoluş koşullarını içeren evrensel düzleme kaydırılır. Yaşam düpedüz bir hastalık mıdır, yoksa hastalık sanılan şey yaşamın kendisi midir? Nedir Zeno’nun çözümsüz hastalığı? Yaşama illeti mi? Kendi kendisiyle amansız bir oyuna oturur Zeno; belleğini hırpalayarak anıları soruşturur, sorguya çeker. Sonunda bilinçlenir; ama kimin, neyin bilincidir bu? Kendi derdine kapanmış bir hastanın mı, geleceği, bizim yaşadığımız bugünü çarpıcı bir berraklıkla gören yazarın mı? Bu soruların yanıtını kitap bittiğinde de açıklıkla bilemez okur.