Lozan Antlaşması sadece sınırları belirleyen sıradan bir barış antlaşması değildir. Bu çetin müzakereler sırasında kapitülasyonlar, azınlıkların statüsü, dış borçlar ve laiklik gibi konular da çok tartışılmıştır.
Bunlar iki yüzyıllık “şark meselesi“nin sorunlarıdır ve Lozan’da sonuca bağlanmıştır.

Lozan’ın “emsali görülmedik bir diplomatik zafer“, bir “hezimet“, hatta bir “infaz“ olduğuna kadar çok geniş bir yelpazede siyasi tartışmalar hâlâ devam ediyor. Bu tür değerlendirmeler daha çok günümüzdeki siyasi tartışmaların Lozan’a taşınmasının sonucudur, araştırmalardan ziyade siyasi önyargıları yansıtmaktadır.

Bilinmeyen Lozan kitabı, CNNTürk’te aynı adla yayınlanan belgesel metninin epey genişletilmesiyle ortaya çıktı. Taha Akyol, siyasi bir görüşün propagandası gayretiyle değil, mümkün olduğunca objektif olma dikkatiyle çalışarak bu kitabı yazdı.